در آخرین دوره جشنواره سینما حقیقت که چندی پیش برگزار شد، بینظمی حاکم بر نمایش فیلمها باعث شد بسیاری از فیلمسازان متوجه نشوند فیلمشان در چه زمانی به نمایش در خواهد آمد؛ تا آنجا که مستندسازی که از شهری دور برای حضور در جشنواره به تهران آمده و طبق برنامه (که البته روزانه اعلام میشد) قرار بود فیلمش در نوبت عصر به نمایش درآید، وقتی در ساعت مقرر به سینما سپیده مراجعه کرد، متوجه شد فیلمش صبح به نمایش درآمده است.
جالب اینکه در این جشنواره هر فیلم فقط یکبار به نمایش درمیآمد. متولیان جشنواره در پاسخ به اعتراض مستندسازان نسبت به این بینظمیها، وعده اکران عمومی مستندهای برگزیده را دادند؛ وعدهای که حالا چند هفته است عملی شده است. اما اعتراض همچنان ادامه دارد.
اینبار نوبت به گلایه از شیوه اکران عمومی فیلمهای مستند رسیده است. بیشتر اعتراضها هم به شیوه اطلاعرسانی مسئولان مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بازمیگردد و البته در این یکی دو هفته اتفاقهایی هم رخ داده که نشان از سهلانگاری در رعایت موارد بدیهی دارد.
اینکه سالن اختصاصیافته به نمایش فیلم مستند در سینما سپیده در بیشتر اوقات خالی از تماشاگر است، تنها به مهجوربودن سینمای مستند بازنمیگردد. قطعا کسی انتظار ندارد اکران عمومی آثار مستند گیشهای پررونق را به همراه داشته باشد ولی میتوان انتظار داشت وقتی چنین امکانی درنظر گرفته شده، به جای رفع تکلیف، با اطلاعرسانی درست و مناسب و ساماندادن به اکران مستندها، از پاتوق هنرمندان سینمای مستند، بهرهای در جهت اعتلای این سینما گرفته شود وگرنه صرف اکران، بدون برنامهریزی و اتخاذ سازوکاری حرفهای، چیزی جز رفع تکلیف نام نخواهد گرفت. در همین رابطه و در حالیکه بیش از یک ماه از اکران فیلمهای مستند میگذرد، مدیر سینما سپیده - سینمایی که به اکران این فیلمها اختصاص یافته - از مخاطبان اندک این فیلمها خبر داد.
فرجام آژیر در گفتوگویی با ایسنا، با تأکید بر اینکه سینمای مستند مخاطب خاص خود را دارد، گفت: با توجه به این مخاطب ویژه لازم است که حتما برای اکران این فیلمها بسترسازیهای لازم و مناسب صورت بگیرد. وی همچنین به پتانسیل جذب مخاطب فیلمهای مستند اشاره و عنوان کرد: نکته مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد، بحث مخاطب فیلمهاست. اکنون برخی فیلمها مانند «دستور آشپزی»، «جای خالی آقا و خانم ب»، کارهای نادر طریقت و... که در جشنوارههای مختلف به خوبی مورد توجه قرار گرفتهاند، در این سینما به نمایش درنمیآیند و در عوض فیلمهایی اکران میشوند که تاکنون بیشترین مخاطبان آنها طیف محدودی بودهاند.
آژیر ادامه داد: من فکر میکنم لازم بود که قبل از نمایش این آثار حتما بسترسازی برای اکران آنها صورت بگیرد. شاید اگر در مدت 6ماه و برای یک یا 2سئانس فیلمهای کوتاه و مستند به صورت رایگان به نمایش درمیآمدند، جایگاه خاص خود را پیدا میکردند.
مدیر سینما سپیده در پاسخ به اینکه چرا با وجود اعلام مسئولان مرکز گسترش، مبنی بر نمایش فیلمهای به اکران درنیامده، اکنون سالن شماره یک این سینما یکی از فیلمهای در حال اکران را به نمایش گذاشته،
توضیح داد: متولی اکران فیلم و جدولبندی آثار، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است و فیلمهایی که در این سینما به نمایش درمیآیند، از سوی مسئولان مرکز انتخاب میشوند و اصلا اینگونه نیست که ما بخواهیم برای سالن اصلیمان با تهیهکنندگان و پخشکنندگان آثار در حال اکران قرارداد ببندیم. به هرحال اکنون حتی با همین فیلم بهترین سئانسهای ما خالی است و ما چند روز است که در سئانسهای 18 الی 20 که جزو بهترین سئانسها محسوب میشود، هیچ مخاطبی نداریم و سالنهایمان خالی میماند.
اکران بدون مخاطب
چند ماه پیش و در آستانه برگزاری جشنواره سینماحقیقت، شفیع آقامحمدیان، مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وعده داد سالنی در سینما سپیده میزبان فیلمهای مستند در طول سال خواهد شد. خبری خوش که همه فعالان و علاقهمندان سینمای مستند را خوشحال کرد. حالا بیش از یک ماه است پاتوق سینمای فرهنگی افتتاح شده و شاهد اکران عمومی فیلمهای مستند هستیم.
هرچند این اتفاق با استقبال مواجه نشده است. جدای از اینکه فیلم مستند به هر حال مخاطبان خاص خود را دارد اما میتوان با اطلاعرسانی و برنامهریزی مناسب علاقهمندان این سینما را جذب کرد. در این زمینه پخش تیزر از تلویزیون نیز میتواند در دستور کار قرار گیرد. در شرایط فعلی و باتوجه به اینکه در اغلب سئانسهای نمایش فیلم مستند در سینما سپیده صندلیها خالی است، احتمال اینکه طرح پاتوق سینمای فرهنگی به بنبست برسد وجود دارد.